Sabiha Gökçen Havalimanı'ndan Pegasus Hava Yollarının saat 19:15'deki uçuşu ile Sivas'a hareket. Saat 20:40'da varış, karşılama ve otele transfer. Geceleme The Green Park Otelde.

Sabah, kahvaltının ardından şehir turu: Ulu Cami, Gök Medrese, Çifte Minare Medresesi, Şifaiye Medresesi, Bürûciye Medresesi ve 4/11 Eylül 1919 da, Sivas Kongresi'nin toplandığı binada bulunan Atatürk ve Etnoğrafya Müzesi gezisi ve Sivas Kongresi üzerine söyleşi:

Mustafa Kemal Paşa ve delegeler, Sivas'ta geçen 108 gün boyunca, kongrenin de toplandığı lise binasında konakladılar ve Kurtuluş Savaşı'nın hedefi burada tayin edildi: ''Manda yok, himaye yok. Parolamız tek: ya İstiklal ya Ölüm'' bu kongrede ortaya çıktı. Milli Egemenlik vurgusu yapıldı ve Anadolu'daki tüm Kuva-yi Milliye örgütlerini bir çatı altında toplayan ''Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'' kuruldu. Sivas Kongresi sonrası Damat Ferit Paşa Hükümeti istifa etti. Yeni hükümeti Anadolu ile iyi ilişkiler kurabilecek Ali Rıza Paşa kurdu. 9 Ekim 1919'da İstanbul Meclisi'nin yeniden açılacağı duyuruldu. 20 Ekim'de İstanbul ve Heyet-i Temsiliye (Ankara) temsilcileri Amasya'da buluştular. İstanbul artık Sivas'ta netleşen Heyet-i Temsiliye'yi kabul etmişti. Mustafa Kemal Paşa'nın Meclis'i Anadolu'da açma teklifi ise kabul edilmedi. Kongre sonrasında 17 Eylül 1919'da İngiliz Yüksek Komiseri Amiral Sir John de Robeck, Dışişleri Bakanı Lord Curzon'a göndereceği telgrafta, ''Anadolu'da bağımsız bir Cumhuriyet'in kurulmasına doğru gidilmektedir'' diye yazacaktır.

Daha sonra Divriğiye hareket. Varışta, 13. y.y. Selçuklu mimarlığının şaheserlerinden olan, Mengücekoğlu Süleyman Şah'ın oğlu Ahmet Şah tarafından yaptırılan Ulucami ve Şifahane'yi, tadilat çalışmalarının müsaade ettiği kadarıyla gezme. Daha sonra Divriği'nin yöresel mimari örneği olan enfes evleri görebilmek için şehrin eski mahallelerinde gezi. Tarihi bir konakta yöresel akşam yemeği. Geceleme otelde.

Sabah, erken kahvaltının ardından, saat 07:20'de Divriği Garı'ndan Doğu Expresine binerek Kars yolculuğuna başlama. Divriği ile Kemah arasında, iki saat boyunca, yolculuğun en güzel manzaralarını izleyebilirsiniz. Bu nostaljik yolculuk esnasında Anadolu Platosu'nun en inanılmaz görüntülerini keşfedeceksiniz. Öğleden sonra, Erzurum'a varışta treni terk ederek, şehirdeki Selçuklu eserlerinin keşfi: Her biri 26 metre yüksekliğindeki rengarenk çinilerle süslü iki minaresinden dolayı bu adla anılan Çifte Minare Medresesi, 1179 yılında Saltukoğulları'ndan Melik Nasirüddin Muhammed Bey zamanında inşa edilen ve ilk dönem İslam Mimarisi'nin sütunlar üzerine oturan düz damlı camileri örnek alınarak Anadolu'da yapılan Ulu Camilerin en eski örneklerinden olan Ulu Cami ve en büyüğü Emir Saltuk'a ait olduğu düşünülen Üç Kümbet gezilerinden sonra otele yerleşme. Akşam yemeği ve geceleme, otelde.

Sabah, kahvaltının ardından, Erzurum'un keşfine devam: İlk olarak Ermeni Kız Yatılı Okulu olarak yaptırılan, daha sonra 23 Temmuz 1919 da Erzurum Kongresi'ni toplandığı ve günümüzde Atatürk Resim Heykel Müzesi olan, Kongre Binası gezisi ve Erzurum Kongresi üzerine söyleşi:

Ulusal devlet tezi, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının Anadolu günlerinde dört aşamada olgunlaşmıştır. Havza Genelgesi, Amasya Bağımsızlık Bildirisi, Erzurum Kongresi kararları, Sivas Kongresi kararları ve nizamnamesi, neticesinde de Misak-ı Milli kararı. Bu dört aşamadan sonra ''Tam Bağımsızlık'' kararı ortaya çıkmıştır. 23 Temmuz 1919'da Erzurum Kongresi, tek katlı Sansaryan Ermeni Okulu'nda, Şiran (Gümüşhane) Müftüsü Hasan Fahri (Polat) Efendi'nin (1874-1950) Türkçe duası ile açıldı ve 7 Ağustos'ta kongre kapanırken : ''Milli sınırlar içinde vatan bölünmez ve parçalanmaz bir bütündür. Manda ve himaye kabul edilemez. Geçici hükümet milli kongrede kurulacaktır'' ana prensipleri kabul edilmişti.

Daha sonra Sarıkamış istikametinde hareket. Yol üzerinde günümüzde adı Süngütaş olan ve ilk yapılışı Urartular'a kadar uzanan Zivin Kalesi'nde mola: 93 Harbi'nde Osmanlı Ordusu yerel halk ve aşiretlerin yardımıyla verdiği muharebede Rusları bozguna uğratmış ve geri çekilmeye zorlamıştır. Bu harbin etkisiyle kalenin sur duvarları büyük ölçüde yıkılmış. Kale kaba moloz taştan yapılmış olup yer yer arazideki kayalar siper olarak kullanılmış. Kaleyi dışardan gördükten sonra Sarıkamış'a doğru yola devam: Adını, Hazar Denizi ile Aral Gölü arasında kalan Sarıkamış Çukuru'ndan buraya göçen bir Türk Beyliği'nden aldığı rivayet edilen ve günümüzde kayak merkezi ile tanınan Sarıkamış, maalesef yakın tarihimizde, binlerce Türk Askeri'nin donarak şehit olduğu, 22 Aralık 1914 - 9 Ocak 1915 tarihlerindeki Sarıkamış Harekatı'na sahne olmuştur. Sarıkamış Şehitleri Anıtı'nda durarak, Sarıkamış Felaketi üzerine söyleşi:

Sarıkamış Dramı, yakın tarihimizin en acı sayfalarından biridir. Ne var ki Türk kamuoyu, Sarıkamış felaketini savaş bittikten yedi sene sonra ilk defa 9.Kolordu Kurmay Başkanı Köprülülü Yarbay Şerif (İlden) Bey'in Akşam gazetesinde tefrika olarak yayınlanan anılarını okuduktan sonra öğrenebilecektir: ''Gelecek kuşaklara ibret olsun ki biz, tüm millet yanlış yaratılmış bir adamın arkasından kurtuluş aradığımız için feleğin dediği güne düştük'' Köprülülü Yarbay Şerif (İlden). Şerif Bey, Sibirya'da 3,5 sene (1915-1919) esaretten sonra ülkesine dönebilmişti. Şerif İlden, döndükten sonra dışişlerinde çalıştı, milletvekilliği yaptı, 1935 yılında vefat etti. Sarıkamış Dramı'nın üzeri maalesef yıllarca on binlerce askerin üzerini örten kardan daha kalın bir sansürle örtüldü. Osmanlı basınında bozgunla ilgili en küçük bir haber yayınlanmadı. Yaşanan büyük acı, cepheden sağ dönebilenlerden, asker kaçaklarından ve yıllar sonra yayınlanabilen günlüklerden öğrenilebilmiştir.

Bölge, Alparslan'ın 16 Ağustos 1064 tarihinde Bizans kralı ile yaptığı savaşta Türk hakimiyetine geçmiş. Şehirde Rus hakimiyeti döneminden kalma bir çok tarihi eser bulunmakta. Bunların içinde en önemlisi, Sarıkamış'ın sembol yapısı Katerina'nın Av Köşkü'dür. Genel kanının aksine, Katerina'dan ziyade, bu yapının Çar 2. Nikola'nın oğlu Aleksi için bir rehabilitasyon merkezi ve aynı zamanda kışları ve yazları kullanılan bir av köşkü olarak yaptırmış olma ihtimali büyüktür. Yapımında hiç çivi kullanılmadığı halde günümüze kadar ayakta kalabilen bu sevimli bina, Cumhuriyet'in ilanından 1994 yılına kadar Sarıkamış Tugay Komutanlığı denetiminde kalmış ve bugünde otele dönüştürülmek üzere yapılacak bir tadilatı beklemektedir. Köşkü dıştan görüp, Sarıkamış'ın tarihini ve kültürünü tanıtmak için, ressam Rasim Kaya'nın koleksiyonlarını sergilediği Sarıkamış Kültür Evi'nde bir çay molası vererek Kars'a doğru yola devam. Varışta Kars şehir turuna başlama:19. yüzyılda Ruslar tarafından Aleksander Nevsky Katedrali olarak inşa edilen Fethiye Camii; bir zamanlar müze olarak kullanılan 12 Havariler Kilisesi veya Kümbet Camii; Ortodoks Kilisesi veya Merkez Camii; Parlamento Binası ve diğer Rus dönemi binaları. Kars Şehir Merkezi'nin keşfinden sonra otele yerleşme. Akşam yemeği ve geceleme otelde.

Sabah, lezzetli bir Kars kahvaltısının ardından Ani Harabeleri'ne hareket. Ermenistan sınırında yer alan ve bir zamanlar bölgenin en önemli yerleşim alanı olan, ancak günümüzde terkedilmiş bir hayalet şehre dönüşen Ani, özellikle kar altında çok etkileyici bir manzara sunuyor. Aras Nehri'nin bir kolu olan Arpaçay burada Türkiye'nin Ermenistan ile olan sınırını oluşturmakta. Antik şehir Arpaçay'ın iki yakasında da uzansa, en önemli bölümü Türkiye tarafında kalıyor. Gezi esnasında 1072 yılında Selçuklular'ın Anadolu'da ilk inşa ettikleri Menuçehr Camii; ön yüzündeki mozaik işlemelerinin hala görülebildiği Selçuklu Sarayı; dış cephesi taş üzerine oyulmuş insan, hayvan ve bitki motifleriyle süslenmiş Tigran Honents Kilisesi; yine günümüzde Keseli Camii olarak adlandırılan ve sadece binanın yarısının ayakta kalabildiği Kurtarıcılar Kilisesi görülecek eserler arasında. Uzunca bir yürüyüş gerektiren Ani Harabelerinin keşfinden sonra Kars şehir merkezine geri dönerek öğle tyemeği için serbest zaman. Daha sonra Boğatepe köyüne doğru yola devam ve meşhur Kars Gravyeri'nin üretildiği, 2350 mt. rakımda konumlu, eski adı rusça "su kenarı" anlamına gelen Zavod olan Boğatepe Köyü'nün keşfi: Gravyer peyniri üretimi, Rusların teşvikiyle 1830'lu yıllarda Alplerden Kafkasya'ya gelen İsviçreliler tarafından getirilmiş ve Rus işgalinde, o dönem bir tren istasyonu olan Boğatepe köyünde ilk Gravyer peyniri işletmesi kurulmuş. Günümüzde, Boğatepe köyünde yedi adet mandıra bulunmakta ve yıllık 3.500 ila 4.000 ton süt işlenmekte. Yöre peynirinin lezzeti, köy çevresinin iklimi ve bitki çeşitliliğinden dolayı üretilen sütün kalitesinden kaynaklanmakta. Burada, 2005 yılında Türkiye'nin ilk peynir müzesi olarak kurulan Zavot Eko Müzesi'ni gezip, peynir tadımı yaptıktan sonra kars'a geri dönüş. Akşam, şehirde bir lokantada aşık atışması ve yöresel danslar eşliğinde, sizin için özel olarak hazırlanan Kars yöresi yemekleri ve meşhur Kars Kazı tadımı. Geceleme otelde.

Sabah, kahvaltıdan sonra Çıldır Gölü'ne ulaşmak üzere yola çıkış. Yol güzergahında Gürcü Kilisesi, Şeytan Kalesi ve Aktaş Gölünü panoramik olarak gördükten sonra Çıldır Gölü'ne varış. 1950 mt. yükseklikte ve 123 km2 yüzölçümündeki Doğu Anadolu'nun bu en büyük tatlı su rezervi kışları buz tutmakta. Buzlar kırılarak balık tutan balıkçıları izleyip, çevrede keyifli bir gezinti ve uçsuz bucaksız bir buz pistine dönen Çıldır Gölü üzerinde (buzun uygun olması durumunda) atlı kızaklar ile dolaşma. Burada tutulan taze balıklardan oluşan öğle yemeği. Ardından, harika kış manzaraları izleyerek Ardahan'a doğru yola devam. Varışta, şehri bölerek Azarbeycan'a kadar uzanan, yer yer müthiş manzaralara sahip Kura Nehri'nin sol kıyısında bulunan ve 16. yüzyıl ortalarında, Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle inşa edilen Ardahan Kalesi'nin dıştan görülmesi. Ardından, Türk Edebiyatı'nın önemli yazarlarından, Cilavuz Köy Enstitüsü mezunu edebitaçı ve eğitimci Dursun Akçam adına 12 yıl önce açılan Dursun Akçam Kültür Evi'nde Köy Enstitüleri üzerine söyleşi:

'Türkiye'de Köy Enstitüleri, köylü yığınını ilgilendiren problemlerin topuna el koyarak, onları anlayıp çözmeye çalışmışlar, çözüme uğrayacak çareler teklif etmişler, köylülerin günlük çalışmalarını, yaşayışlarını, maddi ve ahlaki bakımlardan iyileştirecek yeteneğe sahip öğretmenler yetiştirmişlerdir''.
     İsviçre Pedagoji Ansiklopedisi - Lexicon der Padagogik Cilt 1 Sayfa 34

Söyleşiden sonra Erzurum'a doğru yola devam. Varışta havaalanına transfer. Saat 21:15'de ki Pegasus Hava Yollarının uçuşu ile İstanbul, Sabiha Gökçen Havaalanına hareket. Saat 23:10'da İstanbul'a varış.